Новости мира

Тарихисофия

Тарих неден тұрады — жеке әрекеттер, көздер, әлеуметтік құрылымдар, кезеңдер мен аймақтар, өркениеттер, үлкен кездейсоқ процестер немесе құдайдың араласуы? Жалпы оқиғаның оны құрайтын жеке оқиғалар мен әрекеттерден тыс мағынасы, құрылымы немесе бағыты бар ма? Біздің тарихты білу, бейнелеу және түсіндіру нені қамтиды? Адамзат тарихы адамның бүгінін қаншалықты анықтайды?

Тарихисофия

Қарапайым тілмен айтқанда, тарихософия – адамзат тарихының түпкілікті мағынасына қатысты философияның бір саласы, егер бар болса. Оның үстіне ол мүмкін болатын телеологиялық даму туралы болжам жасайды, яғни адамзат тарихының процесінде жоба, мақсат, жетекші қағида немесе түпкіліктілік бар ма деп сұрайды.

Біз тарихтануды тереңірек зерттеуге кіріспес бұрын, алдымен тарихтың өзін түсінуге тырысуымыз керек.

Тарих ұғымы адам ойлауында іргелі рөл атқарады. Ол адамның араласуы (әсері), өзгерісі, адам ісіндегі материалдық жағдайлардың рөлі және тарихи оқиғалардың мақсатты (қаралған) мәні туралы ұғымдарды қарастырады. «Тарихтан тағылым алу» мүмкіндігін де арттырады. Осы «тарих» ұғымын түсінуге тырысу бізге тарих туралы идеяларды жасауға көмектеседі және тарихты, шын мәнінде тарихософияның өзін түсіну жолында көмектеседі.

Тарихтың өзі жай ғана адамның өткені және сол өткеннің ұйымдасқан көрінісі; дегенмен, оны адам емес оқиғалардың хронологиясына сілтеме жасау үшін де қолдануға болады, мысалы, күн жүйесінің тарихы, адамның тіршілік ету ортасының тарихы және т.б.

Тарих жеке адамдардың да, топтардың да таңдауын көрсетеді; шектейтін құрылымдар мен жағдайларды көрсете отырып; кездейсоқ анықталмаған, толығымен пластикалық және кездейсоқ емес тарихи нәтижелерді көрсету.

Осылайша, бұл тарихшыға тарихи агенттерді басқа жолмен емес, бір жолмен әрекет етуге итермелеп, мәжбүрлеген тарихи жағдайларды ашуға тырысуды ашық қалдырады.

Тұтастай алғанда, тарих адамзаттың «ортақ» тарихына жатқызуға болатын тарихи процестердің түсінікті жиынтығы бар екенін көрсетеді: халықтың өсуі, урбанизация, технологиялық инновациялар, экономикалық дифференциация, білім мен мәдениеттің өсуі. тарихта жоқ құрылым.

Статьи по теме

Back to top button